Ngày nay hầu hết các đơn vị tư vấn thiết kế nói chung đã và đang áp dụng theo tiêu chuẩn Liên Xô cũ. Nước ta gia nhập vào WTO cũng có nghĩa là nền kinh kế - kỹ thuật hòa nhập vào cộng đồng quốc tế. Không chỉ bó hẹp ở trong nước hay khu vực Acean nói chung mà còn phải lan tỏa sang cả lĩnh vực quốc tế nữa ! Cho nên các tiêu chuẩn và chỉ tiêu thiết kế điện như cũ không phù hợp với tình hình hiện tại.
Như chúng ta đã biết. Một hệ thống điện bao gồm các thành phần: Nguồn cung cấp, thiết bị quản lý điều hành, mạng lưới dây dẫn điện, các phụ tải tiêu thụ điện, mạng tiếp địa,...
Tại hội thảo Quốc tế về tiêu chuẩn thiết kế và lắp đặt điện IEC 60364 ngày 02/12/2003 Bộ xây dựng khuyến khích các đơn vị tư vấn thiết kế điện theo IEC60364 đã được hầu như các nước trên thế giới sử dụng .
Tiêu chuẩn IEC 60364 do hội đồng kỹ thuật điện quốc tế (International Electrotecnical Commission) ban hành theo tinh thần chung là mạng điện sử dụng trong công trình phải đáp ứng các quy trình về an toàn cho con người và trang thiết bị. Đây là tiêu chuẩn mới đối với thị trường nước ta mà rất nhiều dự án đầu tư, nhất là các dự án của nước ngoài và liên doanh yêu cầu thực hiện .
IEC (International Electrotecnical Commission) là cơ quan tiêu chuẩn hóa quốc tế được sáng lập khoảng năm 1900, năm 1906 bắt đầu hoạy động. Lúc đầu trụ sở đóng tại Luân Đôn , nay chuyển sang Genever năm 1948.
Hiện nay IEC đã ban hành trên 6500 tiêu chuẩn là các chỉ tiêu do hội đồng Kỹ thuật Điện Quốc tế ban hành cho tất cả các công trình.
Sự ban hành các tiêu chuẩn của bộ khoa học công nghệ nước ta trên cơ sở chấp nhận các tiêu chuẩn của IEC trong quyết định 514/QĐ- BKHCN ngày 13/03/2006. Tuy nhiên, khi nước ta gia nhập vào hệ thống WTO, hầu hết các nước lớn có nền công nghiệp phát triển đều sử dụng hệ thống tiêu chuẩn về điện theo IEC mà sự chuyển dịch để công nhận của chúng ta còn quá khiêm tốn.
Bộ khoa học và công nghệ chấp thuận một số tiêu chuẩn để phục vụ và hội nhập quốc tế trong phần xây lắp điện của các dự án xây dựng ở nước ta.
Các vật liệu điện trên thị trường nước ta cũng được sản xuất theo IEC. So sánh với TCVN thì thì các chỉ tiêu đầy đủ hơn và phổ biến trên thị trường nên các nhà sản xuất, nhà đầu tư cũng mạnh dạng áp dụng.
Những tiêu chuẩn IEC sắp theo dãy số 60000-79999.
Ví dụ:
+ IEC60417: Ký hiệu hình vẽ dùng trên thiết bị - Giải thích tiêu chuẩn này dựa trên tiêu chuẩn cũ trước năm 1997 cộng thêm 60000.
+ IEC27 theo tiêu chuẩn Việt nam mới có nghĩa là IEC600027
Trong quyết định 514/QĐ-BKHCN ngày 13 tháng 03 năm 2006, các tiêu chuẩn Việt nam sau đây được công nhận theo IEC :
1.TCVN7447-1:2004( IEC60364-1): Phần 1: Các nguyên tắc chung, sự đánh giá các đặc trưng kỹ thuật chung , các định nghĩa .
2.TCVN7447-4-42:2005(IEC60364-5-53:2001): Hệ thống lắp đặt điện của tòa nhà . Phần 4-42: Bảo vệ an toàn ; Bảo vệ chống các ảnh hưởng nhiệt
3.TCVN7447-5-53:2005(IEC60364-5-53:2002): Hệ thống lắp đặt điện tòa nhà . Phần 5-53: Lựa chọn và lắp đặt thiết bị điện . Cách ly , đóng cắt và điều khiển
4.TCVN7447-5-54:2005(IEC60364-5-54:2002): Hệ thống lắp đặt điện của tòa nhà . Phần 5-54: Lựa chọn và lắp đặt thiết bị điện . Bố trí nối đất , dây bảo vệ và dây liên kết bảo vệ
5.TCVN7447-5-55:2005( IEC60364-5-55:2002) : Hệ thống lắp đặt điện của tòa nhà . Phần 5-55 : Lựa chọn và lắp đặt thiết bị điện . Các thiết bị khác .
Ngày 19/10/2006 Bộ Khoa học công nghệ đã ra quyết định số 2265/QĐ-BKHCN về việc ban hành tiêu chuẩn Việt nam như sau :
1.TCVN5699-2-17: 2006( IEC60335-2-172006)
Thiết bị điện gia dụng và thiết bị điện tương tự . An toàn . Phần 2-17: Yêu cầu cụ thể đối với chăn gối và các thiết bị gia nhiệt uốn được tương tự .
2.TCVN5699-2-30: 2006(IEC60335-2-30:2004)
Thiết bị điện gia dụng và thiết bị điện tương tự. An toàn. Phần 2-30: Yêu cầu cụ thể đối với thiết bị sưởi dùng trong phòng.
3.TCVN5699-2-36:2006(IEC60335-2-36:2005)
Thiết bị điện gia dụng và thiết bị điện tương tự. An toàn. Phần 2.36: Yêu cầu cụ thể đối với dãy bếp , lò , ngăn giữ nóng và phần tử giữ nóng dùng trong thương mại.
4.TCVN5699-2-61: 2006(IEC60335-2-61:2005)
Thiết bị điện gia dụng và thiết bị điện tương tự. An toàn. Phần 2-61: Yêu cầu cụ thể đối với thiết bị sưởi tích điện dùng trong phòng.
5.TCVN5699-2-66:2006(IEC60335-2-66:2003)
Thiết bị điện gia dụng và thiết bị điện tương tự. An toàn. Phần 2-17: Yêu cầu cụ thể đối với thiết bị gia nhiệt đệm nước.
Bộ khoa học và công nghệ cũng ban hành một số tiêu chuẩn TCVN chấp nhận IEC để chuyển dịch thành tiêu chuẩn Việt nam nằm trong tiêu chuẩn IEC60335. Những tiêu chuẩn loại IEC60335 là những tiêu chuẩn đề cập đến an toàn về xây lắp, đặt điện cho hộ gia đình và những hộ tiêu thụ tương tự IEC60335 có trên 100 tiêu chuẩn (hiện nay là 105) đề cập đến các mặt về an toàn sử dụng điện vì quan điểm cơ bản của tiêu chuẩn IEC lấy an toàn cho con người, cho cộng đồng và cho thiết bị là mục tiêu quan trọng bậc nhất khi thiết kế và xây lắp điện.
Nước ta là thành viên tham gia chính thức của IEC. Việc chấp nhận để biến thành tiêu chuẩn của nước ta là việc làm hết sức cấp bách trong thời kỳ hội nhập toàn cầu hiện nay.
Vĩnh long, ngày 12 tháng 03 năm 2014.
Người viết: LÊ MINH TÂN
Nguồn: Internet & tài liệu tham khảo – PGS Lê Kiều
(Bộ môn công nghệ XD – ĐH kiến trúc Hà Nội)
Tham khảo thêm:
Tổ chức tiêu chuẩn hoá quốc tế (tiếng Anh: International Organization for Standardization; viết tắt: ISO hay iso) là cơ quan thiết lập tiêu chuẩn quốc tế bao gồm các đại diện từ các tổ chức tiêu chuẩn các quốc gia. Được thành lập vào ngày 23 tháng 2 năm 1947, tổ chức này đã đưa ra các tiêu chuẩn thương mại và công nghiệp trên phạm vi toàn thế giới.
Trong khi ISO xác định mình như là một tổ chức phi chính phủ (NGO), khả năng của tổ chức này trong việc thiết lập các tiêu chuẩn - thông thường trở thành luật định thông qua các hiệp định hay các tiêu chuẩn quốc gia - làm cho nó có nhiều sức mạnh hơn phần lớn các tổ chức phi chính phủ khác, và trên thực tế tổ chức này hoạt động như một côngxoocxiom với sự liên kết chặt chẽ với các chính phủ. Những người tham dự bao gồm một tổ chức tiêu chuẩn từ mỗi quốc gia thành viên và các tập đoàn lớn.
ISO hợp tác chặt chẽ với Ủy ban kỹ thuật điện quốc tế (International Electrotechnical Commission, viết tắt IEC), là tổ chức chịu trách nhiệm tiêu chuẩn hóa các thiết bị điện.
Uỷ ban Kỹ thuật Điện Quốc tế hay IEC (viết tắt của tiếng Anh: International Electrotechnical Commission) được thành lập năm 1906. Mục tiêu của IEC là thúc đẩy sự hợp tác quốc tế về tiêu chuẩn hoá trong lĩnh vực điện - điện tử và các vấn đề có liên quan như: chứng nhận sự phù hợp tiêu chuẩn điện và hỗ trợ cho thông hiểu quốc tế.
IEC có mối quan hệ hợp tác chặt chẽ với nhiều tổ chức tiêu chuẩn hoá và chuyên môn quốc tế như: ISO, Liên đoàn Viễn thông quốc tế - ITU; Ban Tiêu chuẩn hoá Kỹ thuật điện Châu Âu - CENELEC. Đặc biệt, giữa IEC và ISO đã thiết lập một thoả thuận về phạm vi hoạt động của mỗi tổ chức. Theo thoả thuận này, phạm vi hoạt động của IEC bao gồm tiêu chuẩn hoá trong lĩnh vực điện - điện tử. ISO và IEC đã phối hợp thành lập một ban kỹ thuật hỗn hợp về công nghệ thông tin được đặt trong cơ cấu các cơ quan kỹ thuật của ISO (ISO/IEC/JTC1).
Khi Việt Nam gia nhập WTO, Bộ Khoa học Công nghệ đã ban hành một số tiêu chuẩn TCVN chấp nhận IEC để chuyển dịch thành tiêu chuẩn Việt Nam (TCVN).
Các tiêu chuẩn điện kỹ thuật của Việt Nam hiện nay phù hợp với IEC có:
• Hệ thống lắp đặt điện của các tòa nhà: TCVN 7447:2004 (IEC 60364-1:2001) (Fundamental principles - Definition - Asessment of general characteristics_Electrical íntallation of buildings)
• Hệ thống lắp đặt điện của các tòa nhà - Bảo vệ an toàn - Bảo vệ chống quá dòng: TCVN 7447-4-43:2004 (IEC 60364-4-41:2001) (Electrical íntallation of buildings - Protection for safety - Protection against overcurrent)
• Dây trần sợi tròn xoắn thành các lớp đồng tâm: TCVN 6483:1999 (tương ứng với IEC 61089 hoặc IEC 1089) (thay thế các tiêu chuẩn TCVN 5064:1994)
• Phưong pháp thử với vật liệu cách điện và vỏ bọc: TCVN 6614:2000 (tương ứng với IEC 60811 hoặc IEC 811) v.v.